از آنجایی که طبیعت پرندگان به حیات وحش نزدیک‌تر از سایر حیوانات خانگی است و عمدتاً توسط سایر حیوانات شکار می‌شوند، علائم بیماری خود را پنهان می‌کنند و تشخیص بیماری را به تعویق می‌اندازند. نگه‌دارندگان و پرورش دهنده پرندگان باید خیلی دقیق و باهوش باشند و وضعیت سلامت پرنده را روزانه چک کنند. یکی از سریع‌ترین راه‌هایی که شما را از مریض بودن حیوان باخبر می‌کند، مدفوع حیوان است که البته بسیاری از بیماری‌های شایع در بین پرندگان نیز از همین طریق قابل تشخیص و پیش‌گیری است.
سیستم گوارش پرنده بسیار ساده و کارآمد است. از زمان خوردن غذا تا زمان دفع آن کمتر از یک روز طول می‌کشد، بنابراین مدفوع پرنده می‌تواند اطلاعات خوبی از وضعیت پرنده در اختیار شما قرار دهد. شما باید سهی کنید با ظاهر طبیعی مدفوع پرنده خود آشنا شوید تا در صورت ایجاد تغییر پرنده را نزد دامپزشک ببرید.
بخش تشکیل دهنده مدفوع در پرندگان
- بخش جامد مربوط به دستگاه گوارش پرنده می‌باشد.
- ادرار همانند پستانداران توسط کلیه‌ها تولید می‌شود.
- کلیه پرندگان اوره نیز تولید می‌کنند، که اوریک اسید متراکم است (محصول دفعی حاصل از شکستن پروتئین)
بخش جامد، ادرار و اوره در کلوآک پرنده مخلوط شده و باهم دفع می‌شوند. تغییر در هریک از بخش‌ها وضعیت سلامت پرنده را مشخص می‌کند. برای تشخیص اینکه تغییری در مدفوع ایجاد شده است باید از مدفوع تازه استفاده کنید.
ویژگی مدفوع طبیعی پرندگان چیست؟
عواملی مثل گونه، غذا و سن پرنده بر روی شکل ظاهری مدفوع تأثیر دارد که باید در حین بررسی مدفوع در نظر گرفته شوند اما به طور کلی می‌توان ویژگی زیر را برای مدفوع طبیعی در پرندگان در نظر گرفت.
- مدفوع پرنده نباید بوی بدی بدهد. توجه داشته باشید که بوی اوره که معمولاً در پرنده فروشی ها حس می‌شود مشکلی ندارد.
- بخش جامد مدفوع باید نرم و قهوه‌ای و یا سبز باشد که بسته به گونه و تغذیه پرنده می‌تواند متفاوت باشد.
- اگر بخش عمده جیره پرنده دانه باشد، رنگ مدفوع سبز تیره خواهد شد، درحالی‌که عمدتاً از پلت تغذیه می‌کند رنگ مدفوع به رنگ پلت خواهد بود.
- وقتی بخش جامد سفت باشد، سیاه دیده می‌شود.
- ادرار پرنده باید شفاف باشد.
- اوره مدفوع باید سفید – کرمی، کدر و گچی باشد.
- مرغ عشق معمولاً ۳۵ تا ۵۰ بار در روز مدفوع می‌کند، درحالی‌که پرندگان بزرگ‌تر کمتر مدفوع می‌کنند.
- پرندگان شهد خوار تعداد زیادی مدفوع آبکی دفع خواهند کرد.
مدفوع غیرطبیعی و نشان دهنده بیماری پرنده
شما باید قادر باشید که تغییرات موقت را از تغییراتی مثل اسهال تفریق کنید. همچنین باید به تغییرات رنگ، حجم، قوام و تعداد دفعات دفع مدفوع توجه کنید. برخی از علائم غیرطبیعی مدفوع پرندگان شامل موارد زیر می‌باشد.
- بخش جامد مدفوع روشن، زرد خردلی، قهو ه ای قرمز و یا خونی است.
- بخش جامد مدفوع زیاد و بافت آن زبر و غلیظ، آبکی و یا خمیری است.
- بخش جامد حاوی مواد هضم نشده و بوی گندیدگی است.
- ادرار پرنده رنگی و غیر شفاف است.
- رنگ اوره مدفوع پرندگان زرد و یا سبز باشد.
- هر تغییری که در تعداد دفعات دفع مدفوع ایجاد شود (کاهش و یا افزایش یاید) نیر غیر طبیعی می‌باشد.
در طول بررسی مدفوع حتماً باید جیره غذایی، گونه و سن پرنده در نظر گرفته شود تا حالات طبیعی به اشتباه غیرطبیعی شمرده نشوند. به عنوان مثال میوه بلوبری و چغندر بر روی رنگ مدفوع تأثیر می‌گذارد و یا غذاهایی چون سبزیجات و میوه‌ها که آب زیادی دارند، میزان ادرار دفعی را افزایش می‌دهند. بعدازاینکه تغییرات غیر طبیعی در مدفوع پرندگان مشاهده کردید، باید به دنبال سایر علائم ازجمله بی حالی، بی اشتهایی، تنفس صدادار و … باشید.
درصورتی‌که هرکدام از علائم بیماری در پرنده مشاهده شد سریعاً به یک دامپزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشید که به هنگام مراجعه به دامپزشک، باید مدفوع تازه پرنده در سینی کف قفس باشد تا دامپزشک بتواند مدفوع پرنده شما را نیز بررسی کند.
برای اطلاع از آخرین و جدیدترین مطالب ما را در تلگرام دنبال کنید
